جوانه ها و تاثیر آن‌ها بر رژیم غذایی

جوانه ها چه هستند ، جوانه‌ها دانه های گیاهان خوراکی هستند که فقط جوانه می‌زنند (بدون کشت) تا برای خوردن آماده شوند. این دانه ها می‌توانند به خانواده‌ی غلات مثل برنج و جو تعلق داشته باشند یا به خانواده‌ی حبوبات مثل عدس و یا آفتابگردان و غیره. اگر شما هم علاقه مند هستید بدانید جوانه ها چه هستند و چه تأثیری بر سلامتی دارند، این مقاله را تا انتها در دایتون بخوانید.

طی جوانه زدن چه اتفاقاتی رخ می دهد

طی جوانه زدن، نشاسته، پروتئین و چربی های موجود در دانه به واحدهای کوچک تری تجزیه می شود و قابلیت هضم و جذب بهتری پیدا می کند. در این فرآیند میزان ویتامین و املاح معدنی دانه همچون کلسیم، فسفر، منیزیم، ویتامین های گروه B و پروتئین آن دو تا سه برابر و حتی بیشتر افزایش می یابد، اما از کالری و کربوهیدرات آن دو برابر کاسته می شود. البته لازم است بدانید کاهش کالری به معنای حذف کالری نیست. اگر در صد گرم گندم ۴۰۰ کالری انرژی نهفته باشد در همین میزان جوانه آن ۲۰۰ کالری انرژی وجود دارد و مصرف یک فنجان جوانه می تواند تامین کننده بخش عمده ای از نیاز روزانه بدن ما باشد.

جوانه ها چه هستند و ارزش تغذیه ای جوانه ها

در مورد ارزش تغذیه ای جوانه غلات در مقایسه با جوانه حبوبات باید گفت این جوانه ها از نظر خواص درمانی و میزان ریزمغذی ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد، البته با توجه به این که حبوبات پروتئین و غلات کربوهیدرات بیشتری دارد، می توان اندکی تفاوت در میزان درشت مغذی های این دو گروه جوانه قائل شد.

اما همان طور که گفته شد، ریزمغذی های هر دو گروه خواص برابری داشته و ویتامین های B، C و E آنها برای آرامش اعصاب، رفع استرس و خستگی نافع، منیزیم و پتاسیم آن برای کنترل بی خوابی و تنظیم فشارخون مفید، روی آن برای جلوگیری از ریزش مو و به تعادل رساندن هورمون ها در زمان بلوغ جنسی نوجوانان موثر، سلنیوم آن برای سلامت قلب و عروق و بخصوص افزایش تعداد اسپرم و کمک به باروری آن در مردان مثمرثمر و فیبر آنها با کمک به خروج هر چه سریع تر مدفوع برای تنظیم چربی و قند خون فوق العاده مفید است.

در ضمن به دلیل آن که جوانه ها خاصیت نفخ زایی خود را از دست داده و از حساسیت زایی پروتئین آن کاسته شده است، مصرف آن برای کسانی که دستگاه گوارش حساسی دارند، بی ضرر است.

این را هم بدانید بسیاری از افراد براین باورند که هر چقدر دانه، جوانه بلندتری داشته باشد همچون دانه شبدر یا ماش ارزش تغذیه ای بیشتری دارد. در حالی که این گونه نیست! همه دانه های جوانه زده غنی از املاح و ویتامین بوده و ارزش غذایی آنها به بلند یا کوتاه بودن جوانه شان بستگی ندارد.

جوانه‌ها انواع مختلفی دارند و همه جا هستند. کافی است همت کرده و سری به سوپرمارکت‌ها بزنید. این جوانه‌ها به قدری برای سلامتی مفیدند که ارزش امتحان کردن را دارند. اگر اهل مصرف آن هستید که جای تشویق دارد. اما اگر تاکنون سراغ آن‌ها نرفته‌اید بهتر است این مطلب را بخوانید و تجدید نظر بکنید. به امتحانش می‌ارزد.

حتما بخوانید: انواع فیبر غذایی و فواید آنها

 

جوانه ها؛ بمب ویتامین

جوانه‌ها سرشار از ویتامین هستند، یعنی بیشتر از دانه‌های خشکی مانند غلات و حبوبات ویتامین دارند. به طور دقیق‌تر جوانه‌ها در مقایسه با این مواد غذایی حاوی 3 تا 6 برابر ویتامین بیشتری هستند. جالب اینجاست که جوانه‌ها ویتامین بیشتر و کالری کمتری دارند. به عنوان مثال جوانه‌ی گندم در مقایسه با دانه‌ی گندم 6 برابر ویتامین C بیشتر و 3 برابر ویتامین A بیشتری دارد. به طور کلی جوانه‌ها حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان ها هستند که با بیماری‌ها مقابله می‌کنند و باعث جذب بهتر آهن موجود در سبزیجات می‌شوند.

برای بهره‌مندی از مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در جوانه‌ها هر روز بین 200 تا 300 گرم جوانه میل کنید. فرقی نمی‌کند چه وقتی از روز باشد. شاید بهترین شیوه این باشد که این جوانه‌ها را به همراه غذا میل کنید. البته این به ذائقه‌ی خودتان نیز بستگی دارد. در هر حال خود را از خواص این نعمت‌های الهی محروم نکنید.

حتما بخوانید: همه چیز درباره رژیم غذایی جو پرک

 

جوانه ها چه هستند ، جوانه گندم: جوانه گندم ما را خوش خلق می کند

جوانه گندم سرشار از ویتامین های گروه B و E است و نسبت به دانه آن ۳ تا ۱۲ برابر ویتامین B و ۳ برابر ویتامین E دارد و در هر ۱۰۰ گرم آن ۲۰۰ کالری انرژی نهفته است. ارزش غذایی چهار قاشق غذاخوری جوانه گندم معادل یک کف دست نان است. ویتامین B موجود در جوانه گندم با تنظیم سیستم عصبی، کم خوابی، استرس، خستگی و بی حالی را رفع و باعث آرامش خاطر می شود. این جوانه به واسطه سلنیوم، منیزیم و ویتامین E رادیکال های آزاد مضر بدن را حذف و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش فعالیت های مغزی می شود. همچنین فعالیت غدد جنسی را زیاد و اکسیژن بدن را تامین می کند و برای رفع التهابات بدن مفید است.

جوانه ماش: جوانه ماش سموم بدن را دفع می کند

این جوانه سرشار از ویتامین C بوده و به جذب آهن مواد غذایی کمک می کند. این جوانه خاصیت چاق کنندگی ندارد.خاصیت بارز این جوانه برطرف کردن خستگی و رخوت است. باعث ازدیاد شیر مادران شده و ادرار آور خوبی است. سموم بدن را دفع کرده و صفرابر است. این جوانه به دلیل خاصیت غذایی بالا، فرد گرسنه را زود سیر می کند. میزان اسید فولیک و پتاسیم آن بسیار بالاست و مصرف آن برای پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی و پرفشاری خون توصیه می شود، اما کسانی که اسیداوریک یا نقرس دارند باید در مصرف آن محتاط باشند.

جوانه شبدر: جوانه شبدر، التیام دهنده علائم یائسگی است.

این جوانه ویتامین های C،A و آهن و کلسیم فراوانی داشته و کم کالری است و باعث تنظیم هورمون های بدن می شود، برای آرامش اعصاب مفید است، گرگرفتگی و بدخلقی ناشی از علائم یائسگی را بهبود بخشیده و تصفیه کننده خون و تقویت کننده کبد است و از پرفشاری خون می کاهد.

جوانه یونجه: جوانه یونجه معدن آهن

این جوانه حاوی انواع مواد مغذی بوده و به دلیل دارا بودن منگنز و کروم در ساخت انسولین طبیعی بدن نقش مهمی داشته و عرب ها آن را سلطان جوانه ها می نامند. جوانه یونجه به جهت دارا بودن ساپونین موجب کاهش کلسترول بد خون شده و سختی و رسوب عروق را کاهش می دهد. کلسیم بالای آن برای استخوان سازی کودکان در حال رشد مفید است و ۲ برابر اسفناج آهن دارد و سرشار از ویتامین C است. به یاد داشته باشید که این جوانه تا حدودی نفاخ و ملین است.

جوانه عدس: جوانه عدس انرژی را زیاد می کند

این جوانه حاوی ویتامین های A، B، C، اسید فولیک و املاح آهن، فسفر و کلسیم است. شستشودهنده کلیه ها و افزاینده انرژی است و به دلیل پروتئین زیاد، خاصیت سیرکنندگی بالایی دارد. بد نیست بدانید جوانه عدس قرمز در مقایسه با انواع دیگر آن آهن و کلسیم بیشتری دارد.

جوانه نخود: پروتئین زیادی دارد و سرشار از فسفر و کلسیم است و میزان مواد معدنی آن پنج برابر دانه نخود است.

حتما بخوانید: رژیم های غذایی و مزایا و معایب

جوانه ها چه هستند و جوانه ها در تغذیه سالمندان چه نقشی دارد؟

گاهی سالمندان به دلیل احساس تنهایی بی اشتها می شوند. در واقع تنهایی عاملی است که سالمند علاقه ای برای تهیه و طبخ غذا برای خود نداشته باشد. البته گاهی تاثیر برخی داروها یا افزایش سن هم سبب کم شدن اشتها به غذا می شود. گاهی هم برخی سالمندان به دلیل پرهیز غذایی مجبور به استفاده از خوردنی های کم چرب و کم شیرین با حداقل نمک هستند و همین عامل موجب بی مزه یا بدمزه شدن غذای آنان می شود. بر این اساس برای آن که سالمندان دچار سوءتغذیه نشوند، باید از مواد غذایی مقوی و مغذی استفاده کنند و بهترین توصیه به آنان اضافه کردن جوانه گندم، ماش، عدس یا پودر آن به غذاهایشان است. جوانه ها با وجود حجم کم ، اشتهاآور خوبی بوده و انرژی و پروتئین از دست رفته را جبران می کند. بسیاری از پزشکان مصرف جوانه ها را برای کاهش تورم، افسردگی و حتی استرس و بسیاری از مشکلات کبدی به سالمندان توصیه می کنند.

ردپای جوانه ها در غذای مکمل کودک

اما بیشترین سوالی که خانواده ها از متخصصان و کارشناسان علوم غذایی می پرسند این است که آیا می توان در غذای مکمل کودک از جوانه ها استفاده کرد؟ در منابع جدید علمی در مورد استفاده از جوانه ها بخصوص جوانه گندم در رژیم غذایی کودک اختلاف نظر فراوان وجود دارد. ولی آنچه مورد تائید استادان انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر است، استفاده از گندم و فرآورده های آن به بعد از پایان هشت ماهگی کودک موکول شده است.

توصیه می شود برای بچه های بین دو تا پنج سال جوانه گندم را به ماست اضافه کنید. اگر هم کودک بالای پنج سال دارد، جوانه ها را به سالاد او بیفزایید. بهتر است جوانه عدس و ماش به سبب هضم آسان تر و مقوی و مغذی تر بودن در سوپ، آش یا در پوره و فرنی کودک استفاده شود. مصرف جوانه همراه با سالاد یا ساندویچ خانگی، میان وعده ای مناسب برای تمام افراد بخصوص دانش آموزان است.

پودر جوانه خوب است، اما…

این روزها در برخی مغازه ها بسته های پودر جوانه گندم یا پودر مالت (جوانه جو) عرضه می شود و به گفته فروشندگان از این پودر می توان در تهیه سوپ، غذای کودک، غذاهای رژیمی، نان، کتلت، سمنو و حلوا استفاده یا با نوشیدنی هایی چون شیر، آبمیوه و حتی آب میل کرد. این پودر از نشاسته و جوانه دانه تشکیل شده و اغلب بدون سبوس است و از این رو جوانه تازه بهتر از پودر آن است. البته این پودرها هم حاوی مواد مغذی است و می تواند بخشی از نیازهای روزانه و کمبودهای تغذیه ای ما را جبران کند

• جوانه را خام مصرف کنید
  جوانه ها را می توانید پس از آبکشی با آب سرد داخل ماست یا انواع سالاد کاهو، کلم یا سالاد شیرازی بریزید یا از آنها به همراه ساندویچ و برگرها استفاده کنید. بهتر است برای نفع بیشتر از خواص تغذیه ای جوانه ها، آنها را خام مصرف کنید. همچنین در صورت لزوم آنها را به مدت کوتاه با حرارت ملایم در روغن کنجد یا زیتون تفت دهید

جوانه‌ها همیار لاغری‌اند،به هضم غذا کمک می‌کنند،حاوی ٣ تا ٦ برابر ویتامین بیشتری هستندو….

جوانه ها چه هستند و جوانه ها به لاغری کمک می‌کنند

فرقی نمی‌کند که جوانه‌ی حبوبات باشد یا جوانه‌ی غلات. تمام انواع این جوانه‌ها سرشار از فیبر هستند آن هم به میزان زیاد. باید بدانید که فیبرها به لاغری و خوش اندامی شما کمک زیادی می‌کنند. فیبرها نه تنها دور شکمتان را کوچک‌تر می‌کنند بلکه باعث می‌شوند که شاخص ‌تری‌گلیسیرید خونتان نیز کاهش یابد. این فیبرها تغییرات قند خون را کنترل و انباشته شدن کالری‌ها را کاهش می‌دهند.

با جوانه زدن آنزیم‌های «لیپاز، پروتئاز و آمیلاز» تولید می‌شود که آنزیم‌های گوارشی هستند و باعث می‌شوند آنزیم‌های گوارشی ما کار خود را در جذب چربی‌ها، پروتئین‌ها و قندهای دیر جذب راحت‌تر انجام دهند.

باید بدانید که جوانه‌ها پروتئین خود را حفظ می‌کنند. پروتئین‌ها اشتها را نیز کاهش می‌دهند و اگر در رژیم باشید نمی‌گذارند عضلاتتان آب شود. پروتئین جوانه‌ها کم‌کالری‌تر از پروتئین‌های حیوانی است. برای همین می‌شود با خیال راحت از پروتئین‌های گیاهی در رژیم‌های پُر پروتئین استفاده کرد.

توجه داشته باشید جوانه‌ها برای افراد دیابتی گزینه‌ی مناسبی است. به خاطر این که شاخص گلیسمی جوانه‌ها پایین است. البته توصیه می‌کنیم قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.

برای استفاده‌ی بهتر از مواد مغذی و خواص لاغری جوانه‌ها توصیه می‌کنیم که روزانه بین 200 تا 300 گرم از این جوانه‌ها مصرف کنید.