درمان کم خونی : کم خونی زمانی اتفاق میافتد که تعداد گلبولهای قرمز سالم بدن کاهش مییابد.
گلبولهای قرمز خون اکسیژن را به بافتهای مختلف بدن میبرند.
پس کمبود گلبولهای قرمز، باعث کمبود اکسیژنرسانی به بافتهای بدن میشود، در واقع بسیاری از علائم کمخونی به دلیل کاهش اکسیژنرسانی به بافتهای مهم و حیاتی بدن ایجاد میشود.
کمخونی با میزان هموگلوبین اندازهگیری میشود. هموگلوبین پروتئینی درون گلبول قرمز است و اکسیژن را از ریهها به بافتهای بدن حمل میکند.
بیش از 1.6 میلیارد نفر در دنیا مبتلا به کمخونی هستند، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن مانند سرطان، شانس بیشتری در ابتلا به کمخونی دارند.
دلایل کم خونی و درمان کم خونی
برای بالغ شدن گلبولهای قرمز بدن، آهن، ویتامین B12 و فولات ضروری هستند.
عمر هر گلبول قرمز 120 روز است و به طور کلی، 0.8 تا 1 درصد از گلبولهای قرمز بدن انسان روزانه از بین میروند و این میزان از دست رفته باید جبران شود.
هر تداخلی در میان این روند، باعث ایجاد کمخونی میشود.
به طور کلی، کم خونی در افراد دو نوع دارد.
نوع اول افرادی هستند که بدن آنها گلبول قرمز کمی تولید میکند. نوع دوم افرادی هستند که بدن آنها بیش از حد گلبولهای قرمز را تخریب میکند.
عواملی که باعث کاهش تولید گلبول قرمز میشود
- اریتروپویتن هورمونی است که باعث تحریک ساخت گلبولهای قرمز میشود. کاهش ترشح یا کاهش تحریک ساخت گلبولها توسط این هورمون، از دلایل کمبود گلبولهای قرمز است.
- کمبود مصرف فولات، آهن و ویتامین B12
- عواملی که تخریب گلبولهای سفید را افزایش میدهد.
عواملی که تخریب گلبولهای قرمز را افزایش میدهد
اگر سرعت تخریب گلبولهای قرمز سریعتر از سرعت ساخته شدن آنها باشد، کمخونی رخ میدهد.
این موضوع معمولا هنگام خونریزی پیش میآید که آن هم میتواند به دلایل زیر رخ دهد:
- اندومتریوز
- تصادفات
- ضایعات گوارشی
- قاعدگی
- زایمان
- خونریزی بیش از حد رحم
- عمل جراحي
- سیروز، که شامل زخم کبد میشود
- فیبروز (بافت اسکار) در مغز استخوان
- همولیز( پارگی گلبول های قرمز خون که می تواند با برخی داروها یا ناسازگاری Rh رخ دهد)
- اختلالات کبد و طحال
- اختلالات ژنتیکی مانند:
- کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD)
- تالاسمی
- کم خونی داسی شکل
هرچند، کمبود آهن شایعترین دلیل کمخونی است.
رژیم غذایی لازم برای درمان کم خونی
نیاز روزانهی بدن به ویتامینها و آهن، به مقدار زیادی بستگی به جنسیت افراد دارد.
به طور کلی، زنان به دلیل چرخه قاعدگی، رشد جنین در دوران بارداری و شیردهی، بیشتر از مردان به آهن و فولات نیاز دارند.
انواع رژیم غذایی را از دایتون بخواهید.
آهن و کمک به درمان کم خونی
مقدار آهن لازم برای افراد بین 19 تا 50 سال، به صورت زیر است:
مردان: 8 میلیگرم
زنان: 18 میلیگرم
در زمان باداری: 27 میلیگرم
در زمان شیردهی: 9 میلیگرم
زنان و مردان بالای 50 به طور روزانه به 8 میلیگرم آهن نیاز دارند.
اگر سطح آهن کافی از طریق رژیم غذایی به دست نمیآورید، میتوانید از مکمل استفاده کنید.
منابع خوب آهن عبارتند از:
- جگر مرغ و گوشت گاو
- گوشت بوقلمون تیره
- گوشت قرمز مانند گوشت گاو
- غذای دریایی
- غلات غنی شده
- بلغور جو دوسر
- عدس
- لوبیا
- اسفناج
فولات و کمک به درمان کم خونی
فولات نوعی فولیک اسید است که به طور طبیعی در بدن ایجاد میشود.
مردان و زنان بالای 14 سال، روزانه به 400 میکروگرم از فولات نیاز دارند.
برای زنان باردار یا شیرده، این میزان به ترتیب به 600 میکروگرم و 500 میکروگرم در روز افزایش مییابد.
نمونههایی از غذاهای غنی از فولات عبارتند از:
- جگر گاو
- عدس
- اسفناج
- لوبیا
- مارچوبه
- تخم مرغ
همچنین میتوانید اسید فولیک را با غلات و نانهای غنی شده به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
ویتامین B12
مقدار مصرف روزانه ویتامین B12، 2.4 میکروگرم در روز است.
زنان و دختران جوانی که باردار هستند، روزانه به 2.6 میکروگرم ویتامین B12 نیاز دارند. این مقدار در دوران شیردهی به 2.8 میکروگرم میرسد.
جگر گوساله و صدف دو منبع غنی از ویتامین B12 هستند. سایر منابع خوب عبارتند از:
- ماهی
- گوشت
- طیور
- تخم مرغ
- سایر محصولات لبنی
همچنین اگر رژیم غذایی شما ویتامین B12 مورد نیاز بدنتان را فراهم نمیکند، میتوانید از مکمل آن استفاده کنید.
علائم کم خونی چیست؟
افراد مبتلا به کم خونی رنگ پریده به نظر می رسند و اغلب ممکن است از سردی خود شکایت کنند.
آنها همچنین ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
سبکی سر یا سرگیجه، به ویژه هنگام فعالیت یا ایستادن
هوسهای غیرمعمول، مانند تمایل به خوردن یخ، خاک رس یا خاک
مشکل تمرکز یا خستگی
یبوست
برخی از انواع کم خونی می توانند باعث التهاب زبان شوند و در نتیجه زبانی صاف، براق، قرمز و اغلب دردناک ایجاد شود.
اگر کم خونی شدید باشد، ممکن است باعث از حال رفتگی شود. علائم دیگر عبارتند از:
- ناخن های شکننده
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه