آلرژی غذایی و اطلاعات مفید در مورد آن

در وهله اول باید بدانیم که اصلاً آلرژی به چه معناست. وقتی سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی به چیزی که می‌خورید یا می‌نوشید واکنش نشان می‌دهد، یعنی شما دچار آلرژی غذایی شده‌اید.

حساسیت غذایی ممکن است پوست، دستگاه گوارش، سیستم تنفسی یا قلبی و عروقی را تحت‌تأثیر قرار دهد.

زمانی که میان خوراکی‌ها به دنبال آلرژی می‌گردیم متوجه می‌شویم که تقریباً هر خوراکی می‌تواند آلرژی‌زا باشد. اگرچه بعضی غذاها به طرز قابل‌توجهی بیشتر باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شوند.

شاید برایتان جالب باشد که 8 ماده غذایی زیر مسئول 90 درصد از تمام حساسیت‌های غذایی هستند:

• شیر گاو
• تخم‌مرغ
• بادام‌زمینی
• ماهی
• صدف
• آجیل درختی، مانند بادام‌زمینی یا گردو
• گندم
• سویا

آلرژی به شیر بیش از دیگر حساسیت‌های غذایی مورد مطالعه قرار گرفته است. حساسیت به شیر واکنش به آب پنیر یا کازئین، پروتئین‌های موجود در شیر گاو است. توجه داشته باشید این مورد همان عدم تحمل لاکتوز نیست.

کودکانی که به شیر حساسیت دارند به‌احتمال زیاد به غذاهای دیگر از جمله تخم‌مرغ، سویا و بادام‌زمینی هم واکنش آلرژیک نشان می‌دهند. اغلب کودکان مبتلا به آلرژی به شیر به یک یا چند بیماری آتوپیک دیگر مانند آسم، رینیت آلرژیک یا اگزما مبتلا می‌شوند.

حساسیت به تخم‌مرغ اغلب در کودکان رخ می‌دهد و معمولاً در سنین پایین برطرف می‌شود. با این حال، برخی از مردم ممکن است در تمام عمر به تخم‌مرغ حساسیت داشته باشند.

ممکن است فردی به پروتئین خاصی در زرده یا سفیده تخم‌مرغ حساسیت داشته باشد. در برخی افراد هم پیش می‌آید که به هر دو قسمت تخم‌مرغ حساسیت داشته باشند.

کودکانی که به بادام‌زمینی آلرژی دارند سخت پیش می‌آید که از این آلرژی خود در بزرگسالی راحت شوند و در اکثر مواقع حساسیت به بادام‌زمینی یک اختلال مادام‌العمری خواهد بود. به همین دلیل، حساسیت به بادام‌زمینی بسیار جدی است. حساسیت به بادام‌زمینی ممکن است در هر دوره‌ای از زندگی فرد رخ دهد.

در برخی موارد نادر پیش می‌آید که حساسیت به بادام‌زمینی منجر به آنافیلاکسی شود. این یک واکنش آلرژیک شدید است که تنفس را دچار مشکل می‌کند یا باعث ایست قلبی می‌شود. آنافیلاکسی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

در مورد حساسیت‌های سویا و گندم کمتر از آلرژی‌های شایع در بالا در منابع علمی مختلف توضیح داده شده است. به همین ترتیب، اطلاعات کمی در مورد ماهی، صدف و حساسیت به آجیل درختی وجود دارد، با این تفاوت که آن‌ها معمولاً اختلالات مادام‌العمر هستند.

علائم حساسیت غذایی ممکن است خفیف یا شدید باشند. این علائم ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا طی چند ساعت متوجهشان شویم.

از آنجایی که سیستم ایمنی بدن ممکن است به مقدار کمی از آلرژی واکنش نشان دهد، حساسیت غذایی می‌تواند بسیار خطرناک، و تهدیدکننده زندگی باشد، به‌خصوص اگر تنفس را تحت‌تأثیر قرار دهد.

از آنجایی که آلرژی غذایی می‌تواند بر تنفس تأثیر بگذارد، افراد مبتلا به آسم در معرض افزایش واکنش آلرژیک کشنده به غذا هستند.

علائم خفیف مربوط به آلرژی غذایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عطسه کردن
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• خارش و آبریزش چشم
• ورم
• تحریک و قرمز شدن پوست
• سنگینی معده
• اسهال

علائم واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) به غذا عبارت هستند از:

• مشکل در تنفس، از جمله خس‌خس سینه
• تورم لب، زبان یا گلو
• کهیر (بثورات خارش دار، لکه دار و برجسته)
• سرگیجه یا ضعف
• تهوع یا استفراغ

نحوه تشخیص آلرژی غذایی معمولاً به شدت علائم بستگی دارد. اگر علائم شما خفیف است، ممکن است پزشک یک دفتر یادداشت غذایی را برای ثبت تمام غذاهایی که می‌خورید یا می‌نوشید توصیه کند تا ماده آلرژی‌زا را بتواند تشخیص دهد.

یکی دیگر از راه‌های تشخیص آلرژی خفیف غذایی این است که برخی غذاها را از رژیم غذایی حذف کرده و سپس به آرامی مجدداً آن‌ها را مصرف کنید تا از عود شدن علائم آن به راحتی مطلع شوید.

در صورت آلرژی غذایی شدیدتر، آزمایشات پوستی یا خونی می‌تواند حساسیت به تخم مرغ، شیر، آجیل و صدف را تشخیص دهد.

مانند سایر انواع آلرژی، اجتناب از ماده آلرژی‌زا اغلب بهترین دارو است. هر فردی که به آلرژی غذایی دچار است باید هنگام خرید غذا در سوپرمارکت یا رستوران مراقب باشد تا از مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا تا جای ممکن خودداری کند.

علائم خفیف ممکن است به هیچ وجه نیازی به درمان نداشته باشند، یا یک آنتی هیستامین ساده بدون نسخه پزشک علائم را برطرف کند. برای واکنش‌های آلرژیک جدی‌تر، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی تجویز کند. استروئیدها ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند و نباید بیشتر از چند روز به طور همزمان مصرف شوند.

سخن پایانی

نگاهی به مواد آلرژی‌زای خوراکی داشتیم. کمی هم درباره آلرژی‌ها و انواع‌شان صحبت کردیم و راهکارهای مقابله با آن را گفتیم. در آخر باید بگوییم چنانچه دچار حساسیت‌های غذایی حاد شدید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص صحیح، روند درمان شما به سرعت آغاز شود. شناسایی درست علائم غذایی حساسیت‌زا قطعاً به بهبودی شما را سرعت می‌بخشد.